Please use this identifier to cite or link to this item: http://repositorio.ufc.br/handle/riufc/56518
Type: Tese
Title: Biorrefinaria multiproduto a partir dos resíduos do processamento da tilápia do Nilo (oreochromis niloticus) e esgoto doméstico: uma abordagem a partir da avaliação do ciclo de vida dos produtos
Title in English: Biorafineria wieloproduktowa z pozostałości po przeróbce tilapii Nilu (oreochromis niloticus) i ścieków bytowych: podejście oparte na ocenie cyklu życia produktu
Authors: Souza, Eduardo Galdino de
Advisor: Aquino, Marisete Dantas de
Co-advisor: Carioca, José Osvaldo Beserra
Keywords: Impactos ambientais;Biorrefinaria;Efluentes;Microalga;Avaliação do ciclo de vida;Resíduos industriais
Issue Date: 2020
Citation: SOUZA, Eduardo Galdino de. Biorrefinaria multiproduto a partir dos resíduos do processamento da tilápia-do-Nilo (Oreochromis niloticus) e esgoto doméstico: uma abordagem a partir da avaliação do ciclo de vida dos produtos. 2020. 144f . Tese (Doutorado em Engenharia Civil: Recursos Hídricos) – Universidade Federal do Ceará, Centro de Tecnologia, Departamento de Engenharia Hidráulica e Ambiental, Programa de Pós-graduação em Engenharia Civil: Saneamento Ambiental, Fortaleza, 2020.
Abstract in Brazilian Portuguese: Nos 20 últimos anos, tem-se fomentado a prática da piscicultura nos açudes públicos do Ceará, uma importante ação de cunho social e econômico que tem melhorado a vida de milhares de pessoas do interior do estado. Porém, importantes impactos ambientais têm sido observados na água e no solo, com potencial risco à saúde humana e aosecossistemas, causado tanto pela atividade pesqueira como pelo lançamento irregular de esgotosdomésticosnos corpos hídricos. Neste contexto, uma alternativa promissora para o aproveitamento dos resíduos da piscicultura e dos esgotos domésticos gerados nas cidades é o seu tratamento em Biorrefinaria de Terceira Geração (BTG). Por esta tecnologia, efluentes tanto domésticos como industriais passam a ser insumos para a obtenção de produtos dealtovalor agregado. Dessa maneira, este trabalho intentou projetar duas rotas tecnológicas para a produção de biomassa de microalgas, sob o prisma de uma BTG, e avaliar os processos que mais impactam o meio ambiente a partir de uma Avaliação de Ciclo de Vida de produtos. Os resultados foram comparados com os impactos ambientais da produção de biomassa de microalgas com a utilização de fertilizantes comerciais (processo convencional), para as categorias de impactos ambientais: mudanças climáticas; depleção hídrica; depleção da camada de ozônio; formação de oxidantes fotoquímicos; formação de material particulado; formação de oxidantes fotoquímicos;acidificação terrestre; depleção fóssil; ocupação urbanaeocupação de terras aráveis. O método de avaliação de impactos ambientais foio ReCiPe e toda a rotina de cálculo foi realizada utilizando-se o softwareproprietário Simapro da Prè-Consultants. Foi constatadoque a rota de produção de biomassa de microalgas com fertilizantes comerciais (rota C0) foi responsável por maiores impactos ambientais em todas as categorias de impactos avaliadas. Na rota tecnológica para a produção de biomassa a partir de resíduos do processamento do pescado (C2), os processos que mais impactaram o meio ambiente foram o pré-tratamento, cultivo e secagem de biomassa, ou seja, processos com alta demanda de energia elétrica e uso de produtos químicos. Já na rota de produção de biomassa microalgal seca, as etapas de cultivo e secagem de biomassa responderam pelos maiores impactos ambientais, notadamente pela maior demanda por eletricidade. Processos como a produção de eletricidade por meio de fontes não-renováveis (carvão mineral), madeira e por cana-de-açúcar foram relacionados em mais da metade de todos as categorias de impactos ambientais elencados, não somente pela emissão de diversas substâncias químicas para o solo, água e ar como também pela ocupação de terras aráveis, transformação de áreas naturais e emissão de compostos cancerígenos. Ficou evidente que os principais gargalos ambientais das rotas C2 e C3 estão relacionados com a utilização de energia não-renovável e de produtos químicos em seus processos.
Abstract: W ciągu ostatnich 20 lat promowano hodowlę ryb w publicznych tamach w Ceará, co jest ważnym działaniem społecznym i gospodarczym, które poprawiło życie tysięcy ludzi w głębi kraju. Zaobserwowano jednak istotne oddziaływanie na środowisko wodne i glebę, które stanowi potencjalne zagrożenie dla zdrowia ludzkiego i ekosystemów, spowodowane zarówno działalnością połowową, jak i nieregularnym odprowadzaniem ścieków domowych do zbiorników wodnych. W tym kontekście obiecującą alternatywą dla wykorzystania odpadów rybnych i ścieków bytowych wytwarzanych w miastach jest ich przetwarzanie w biorafinerii trzeciej generacji (BTG). Dzięki tej technologii zarówno ścieki bytowe, jak i przemysłowe stają się materiałem do produkcji produktów o wysokiej wartości dodanej. W ten sposób w ramach tej pracy podjęto próbę zaprojektowania dwóch ścieżek technologicznych produkcji biomasy mikroalg pod pryzmatem BTG oraz oceny procesów, które mają największy wpływ na środowisko na podstawie oceny cyklu życia produktów. Wyniki porównano z oddziaływaniem na środowisko produkcji biomasy mikroalg z zastosowaniem nawozów handlowych (proces konwencjonalny), dla kategorii oddziaływań na środowisko: zmiany klimatyczne; zubożenie wody; wyczerpanie sie warstwy ozonowej; tworzenie utleniaczy fotochemicznych; tworzenie cząstek stałych; tworzenie się utleniaczy fotochemicznych, zakwaszenie ziemi; wyczerpywanie się skamieniałości; zajmowanie terenów miejskich i gruntów ornych. Metodą oceny oddziaływania na środowisko była ReCiPe, a cała procedura obliczeniowa została przeprowadzona przy użyciu autorskiego oprogramowania Simapro firmy Prè-Consultants. Stwierdzono, że trasa produkcji biomasy mikroalg z nawozami handlowymi (trasa C0) była odpowiedzialna za większy wpływ na środowisko we wszystkich ocenianych kategoriach oddziaływania. Na trasie technologicznej do produkcji biomasy z pozostałości przetwórstwa rybnego (C2) najbardziej oddziaływały na środowisko obróbka wstępna, uprawa i suszenie biomasy, czyli procesy o dużym zapotrzebowaniu na energię elektryczną i stosowanie produktów chemicznych. Na drodze produkcji suchej biomasy z mikroalg hodowla i etapy suszenia biomasy miały największy wpływ na środowisko, zwłaszcza większe zapotrzebowanie na energię elektryczną. Procesy takie jak produkcja energii elektrycznej ze źródeł nieodnawialnych (węgiel mineralny), drewna i trzciny cukrowej są powiązane w ponad połowie wszystkich wymienionych kategorii oddziaływań na środowisko, nie tylko emisją różnych substancji chemicznych do gleby, wody i powietrza oraz zajmowanie gruntów ornych, przekształcanie terenów naturalnych i emisja związków rakotwórczych. Okazało się, że główne wąskie gardła środowiskowe na trasach C2 i C3 są związane z wykorzystaniem w ich procesach energii nieodnawialnej i chemikaliów.
URI: http://www.repositorio.ufc.br/handle/riufc/56518
Appears in Collections:DEHA - Teses defendidas na UFC

Files in This Item:
File Description SizeFormat 
2020_tese__egsouza.pdf112,15 MBAdobe PDFView/Open


Items in DSpace are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.